I Ching - Księga Przemian

Gua zbudowane są z linii (yao). Jeżeli którakolwiek się zmienia, zmienia się całe Gua i jego atrybuty. W Gua składających się z trzech linii (yao) [trygram], dolna linia symbolizuje Ziemię, środkowa Człowieka a górna Niebo. W hexagramie : dwie dolne to Ziemia, dwie środkowe Człowiek a dwie górne Niebo.

Hexagram składa się z dwóch trzy-liniowych trygramów: z Niższego Gua zwanego również wewnętrznym i Wyższego Gua, zwanego również zewnętrznym. Każde Gua ma swoja esencję i formę, czyli swojego ducha i zewnętrzną formę. Dlatego niższe Gua reprezentuje stan wewnętrzny (subiektywny) stosunek do wyłaniającego się zjawiska i jego wzrostu, natomiast wyższe -obiektywną sytuację, w której ten rozwój się dokonuje.

Dwie środkowe linie, które należą do Człowieka, są na styku dwóch trygramów : górna linia niższego gua i dolna linia wyższego Gua. To one stanowią jądro sytuacji. Poprzez człowieka Niebo łączy się z Ziemią, a człowiek ma wpływ i na Niebo i na Ziemię. Te linie mogą wznosić się i opadać. Natura ludzka jest niezwykle pojemna, można w niej znaleźć i człowieka szlachetnego i człowieka pospolitego. Wznosząc się osiąga cnotę, zdrowie, bogactwo i mądrość, opadając może utracić i zdrowie, ujawnić głupotę i uczynić siebie biednym.

Hexagram budujemy przy pomocy linii, od linii najniższej, dolnej. Tę linię nazywamy początkową. Nie jest ona jeszcze widoczna, tak jak nie od razu widzimy przybywania światła po najdłuższej nocy grudniowej. Dopiero na poziomie drugiej linii (yao) zaczynamy postrzegać jego przybywanie (nowy rok). Na kolejnych liniach pojawiają się kolejne aspekty rozwijającej się sytuacji. Dla naszego postrzegania linia piąta jest ostatnia. Szósta linia jest już niewidoczna. Dlatego hexagramy wewnętrzne i nuklearne budujemy z czterech środkowych linii. Linie dzielą się na yin i yang. We wzorcowym hexagranie 63 linie ułożone są naprzemiennie z dolną linią Yang, druga yin, trzecia yang etc… W tym hexagramie wszystkie linie są ułożone w swojej godności i na swoim miejscu. Linia yang, która się znajduje na pozycji yang oraz linia yin na pozycji yin uważane są za prawidłowe. Linia yin na pozycji yang i yang na pozycji yin są nieprawidłowe. Jednocześnie linie yang i yin łączy naturalna relacja zgodności i linie te ze sobą korelują. Tak więc pierwsza linia dolnego trygramu jest w korelacji z pierwszą górnego (czyli jest zgodna z czwartą linią hexagramu), druga linia z piątą, a trzecia z szóstą. Tworzą one pary jedności yin/yang. Są takie hexagramy jak np. hex.11, w którym wszystkie linie są w relacji odpowiedniości choć nie wszystkie są na swoim miejscu. Jeżeli pierwsza i czwarta linia są yang to następuje starcie, walka, natomiast jeśli druga i piąta są yin pojawia się hamowanie, niemoc. Linia piąta (władcy), jeśli jest yin a druga jest yang to -choć linie nie są na swoim miejscu - tworzą relacje odpowiedniości. To sytuacja w której władca dolnego trygramu (wewnątrz lub na prowincji) dawał wsparcie królowi, który chwilowo jest słaby; np. chory. Tak też czasem zachowują się rodzice wobec dziecka mimo przypisanych im ról. Jeśli zwykle łagodna matka zaczyna krzyczeć na dziecko (staje się yang), to częstokroć ojciec nagle łagodnieje i uspokaja matkę broniąc dziecko.

Linie zmienne:

Gua zbudowane są z yao - linii. Gdy zmienia się któraś z linii, zmienia się również hexagram i jego atrybuty. Gua reprezentują zjawiska a yao - etapy zmiany tych zjawisk.

• Jeżeli jest jedna linia zmienna, to ta linia jest ważna w interpretacji hexagramu prymarnego
• Jeżeli są dwie linie zmienne i jedna z nich to 9 a druga to 6, ważniejsza jest 6; jeżeli obydwie to 9 lub 6 to ważniejsza jest górna linia
• Jeżeli są trzy linie zmienne to najważniejsza jest środkowa
• Jeżeli są cztery linie zmienne to najważniejsza jest górna stała
• Jeżeli jest pięć linii zmiennych to najważniejsza jest ta jedna niezmienna
• Jeżeli brak linii zmiennych to cały hexagram
• Jeżeli zmieniają się wszystkie linie, świadczy to o zmianie dramatycznej - zmiana ilościowa przechodzi w zmianę jakościową. Zmienia się zarówno symbol jak i atrybuty zjawiska. Stare gua znika i pojawia się jego przeciwieństwo.